Ο μετασχηματισμός του εδάφους. Ένα σχέδιο στην τοποθεσία.

Ο μετασχηματισμός του εδάφους. Ένα σχέδιο στην τοποθεσία.

Περιπλάνηση μέσα από χωρικές καταστάσεις – δράσεις στην περιοχή Γκαζοχώρι.

Το project στηρίζεται στην εμπλοκή των ανθρώπων μεταξύ τους, και στη συνέχεια στην εμπλοκή τους στον τόπο και στις μητροπολιτικές συνθήκες, και στην διείσδυση σε αυτές. Το θέμα το οποίο τίθεται σε διερεύνηση- επεξεργασία αφορά τον «Μετασχηματισμό του εδάφους» της τοποθεσίας.

Ο καθένας – καθεμία έχει επεξεργαστεί ένα project στην τοποθεσία μέσα από την επιτόπια έρευνα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα ΣΧΕΔΙΟ in situ. Αυτά τα ΣΧΕΔΙΑ τα οποία αφορούν ζητήματα και τοποθεσίες του εδάφους απετέλεσαν μία περιπλάνηση στην περιοχή, και ήταν μία ανάγνωση-πρόταση αυτής. Λαμβάνοντας υπ όψη ότι στο Γκαζοχώρι και στην ευρύτερη περιοχή, πρόκειται για μια εδαφική κατάσταση που την χαρακτηρίζει η πολυπλοκότητα, η αβεβαιότητα και η εξαιρετική εκμετάλλευση, και ότι η περιοχή προσδιορίζεται ως μία οριακή κατάσταση σε μετασχηματισμό, που είναι «διάτρητη» μέσα στην μητροπολιτική πραγματικότητα της Αθήνας.

Ο μετασχηματισμός του εδάφους. Ένα σχέδιο στην τοποθεσία.Το Δίκτυο πρότεινε στους συμμετέχοντες τον επί τόπου εδαφικό σχεδιασμό μέσα από την τεχνική της εδαφικής παρατήρησης και το βίωμα του τόπου και της μητροπολιτικής συνθήκης καθώς και των κοινωνικοοικονομικών φαινομένων. Δηλαδή την διείσδυση στο παρόν της αστικής κατάστασης, έτσι ώστε να μπορέσει κανείς να δει το παρελθόν και να επηρεάσει το μέλλον. Επιδίωξη ήταν να βρεθεί η μεθοδολογία καθώς και τα εξειδικευμένα εννοιολογικά εργαλεία, για το πώς μπορεί η αρχιτεκτονική και η τέχνη να επέμβουν δυναμικά στην αστική κατάσταση και τον μετασχηματισμό του εδάφους, ώστε να υλοποιηθεί μια εμπειρία μελέτης και σχεδιασμού.

Στα τρία χρόνια που το Δίκτυο βρίσκεται στην περιοχή, έχουν σημειωθεί απίστευτες αλλαγές, καθώς τρία καφενεία έχουν κλείσει, πολλοί κάτοικοι εκτοπίζονται, η κατοίκηση εξ αιτίας των κέντρων διασκέδασης είναι αδύνατη. Η περιοχή βιώνει την βίαιη συνθήκη διαφορετικών πραγματικοτήτων και μετασχηματισμών. Πως αυτό θα μπορούσε να γίνει λαμβάνοντας υπόψη τους κατοίκους, ώστε οι νέες χρήσεις να συνυπάρχουν με τις παλιές, ώστε οι ίδιοι να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και να μην αναγκαστούν να εκτοπιστούν; Τι συμβαίνει με τον δημόσιο, με τον ιδιωτικό χώρο, τι άλλοι χώροι αναδεικνύονται στην περιοχή;

Ο μετασχηματισμός του εδάφους. Ένα σχέδιο στην τοποθεσία.Τι μπορεί να είναι ένα ΣΧΕΔΙΟ σήμερα ; Πως μπορεί να το αντιληφθεί ο αρχιτέκτονας, ο εικαστικός, τι αλλάζει, μέσα από μία κοινή επεξεργασία τι μπορεί να εκφράσει πως μπορεί να επηρεάσει το παρόν και το μέλλον του εδάφους της πόλης; Πως μπορεί να αναδείξει την κρυμμένη δυναμική της τοποθεσίας; να εξερευνήσει τον χρόνο; Αναζητώντας νέες μορφές συμμετοχής στον σχεδιασμό μέσα από τις εμπειρίες των καταστασιακών, της Land Art, των ριζοσπαστικών αρχιτεκτόνων του 70, αλλά και τις εμπειρίες της δημόσιας τέχνης, ανατρέχοντας σε θεωρητικούς, συνδέοντας την πολιτική με την αρχιτεκτονική και την τέχνη, συνεχίζουμε την εμπειρία μας στην τοποθεσία και επιδιώκουμε να την μετατρέψουμε σε μια μεθοδολογική έρευνα ικανή να επηρεάσει την πραγματικότητα.

Συμμετείχαν

  1. “Παιχνίδι εδαφικότητας” Θεόδωρος Γιαννάκης
  2. “F.M. 90-10: Εγχειρίδιο Πεδίου Μάχης” Παγώνα Ζάλη/Πέτρος Μώρης
  3. “Γκάζι, όψεις διαχωρισμού στη μητρόπολη Αθήνα” Παναγιώτης Καλαμαράς-Κώστας Δουρούδης, Παραγωγή: Plot Point
  4. “Μικροί κήποι στην πόλη” Νίκη Καπόκάκη/Βάντα Χαλιβοπούλου
  5. “Θέα από την ταράτσαΑναστασία Κρατίδη/Μαρία Σαρρή
  6. “Καταστρέψτε το νόημα” Λάζαρη Μαύρα
  7. “Καρότσι, μεταφερόμενο υλικό. Με ποιο τρόπο η γυμνή ζωή κατοικεί στην πόλη;” 
Ελένη Τζιρτζιλάκη, Στέφανος Χανδέλης: ζωγραφικη, Μάνος Κορνελάκης: μουσική,
  8. “Ο αμνός της βιοτεχνίας” Άννα Τσουλούφη-Λάγιου
  9. ”Ο κοινωνικός μετασχηματισμός του χώρου μέσα από το project του Δικτύου”
 Ηλέκτρα Μπάδα
  10. “Οι εγκαταλειμμένες ζώνες”Valentina Rossi

Φωτογραφικό υλικό – Performance: Ελένη Τζιρτζιλάκη.

Ζωγραφική πάνω στο σώμα: Στέφανος Χανδέλης

Ήχος: Μάνος Κορνελάκης

Φυλλάδιο – πίσω

Φυλλάδιο – εμπρός

Ο Μετασχηματισμός του εδάφους, Γκαζοχώρι. Project statement, 2007

To Δίκτυο Νομαδική Αρχιτεκτονική έχει ως στόχο τον Ιούνιο του 2007 να υλοποιήσει στο Γκαζοχώρι και στην ευρύτερη περιοχή, μία σειρά από χωρικές καταστάσεις- δράσεις οι οποίες θα πραγματοποιηθούν από αρχιτέκτονες, εικαστικούς, κλπ. Τα projects στηρίζονται στην εμπλοκή των παραπάνω και στη συνέχεια στην εμπλοκή τους στον τόπο και στις μητροπολιτικές συνθήκες, την διείσδυση σε αυτές. Το θέμα το οποίο τίθεται σε διερεύνηση- επεξεργασία αφορά τον «Μετασχηματισμό του εδάφους» της τοποθεσίας.  Ο καθένας –καθεμία ο οποίος η οποία θα συμμετέχουν θα επεξεργαστεί ένα project στην τοποθεσία μέσα από την επιτόπια έρευνα. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ένα ΣΧΕΔΙΟ το οποίο θα παρουσιαστεί in situ.
Αυτά τα ΣΧΕΔΙΑ τα οποία θα αφορούν ζητήματα και τοποθεσίες του εδάφους θα αποτελέσουν μία περιπλάνηση στην περιοχή, και θα είναι μία νέα ανάγνωση-πρόταση αυτής.

Λαμβάνοντας υπ όψη ότι στο Γκαζοχώρι και στην ευρύτερη περιοχή, πρόκειται σήμερα για μια εδαφική κατάσταση που την χαρακτηρίζει η πολυπλοκότητα, η αβεβαιότητα και η εξαιρετική εκμετάλλευση, και ότι η περιοχή μπορεί να προσδιοριστεί ως μία οριακή κατάσταση σε μετασχηματισμό, που δεν έχει πάψει να είναι «διάτρητη» μέσα στην μητροπολιτική πραγματικότητα της Αθήνας. Το Δίκτυο προτείνει στους συμμετέχοντες τον επί τόπου εδαφικό σχεδιασμό μέσα από την τεχνική της εδαφικής παρατήρησης και το βίωμα του τόπου και της μητροπολιτικής συνθήκης καθώς και των κοινωνικοοικονομικών φαινομένων. Δηλαδή την διείσδυση στο παρόν της αστικής κατάστασης, έτσι ώστε να μπορέσει κανείς να δει το παρελθόν και να επηρεάσει το μέλλον. Επιδιώκεται να βρεθεί η μεθοδολογία καθώς και τα εξειδικευμένα εννοιολογικά εργαλεία, για το πώς μπορεί η αρχιτεκτονική και η τέχνη να επέμβουν δυναμικά στην αστική κατάσταση και τον μετασχηματισμό του εδάφους, να υλοποιηθεί μια εμπειρία μελέτης και σχεδιασμού. Στα τρία χρόνια που το Δίκτυο βρίσκεται στην περιοχή, έχουν σημειωθεί απίστευτες αλλαγές, καθώς τρία καφενεία έχουν κλείσει, πολλοί κάτοικοι εκτοπίζονται, η κατοίκηση εξ αιτίας των κέντρων διασκέδασης είναι αδύνατη, καθώς διαπιστώνει και ο σύλλογος Μέγας Αλέξανδρος ο οποίος έχει κινητοποιηθεί.O κρατικός μηχανισμός φαίνεται ότι βρίσκεται σε δύσκολη θέση να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Η περιοχή βιώνει σήμερα την βίαιη συνθήκη διαφορετικών πραγματικοτήτων και μετασχηματισμών. Πως αυτό θα μπορούσε να γίνει λαμβάνοντας υπόψη τους κατοίκους, ώστε οι νέες χρήσεις να συνυπάρχουν με τις παλιές, ώστε οι ίδιοι να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και να μην αναγκαστούν να εκτοπιστούν; Tι συμβαίνει με τον δημόσιο, με τον ιδιωτικό χώρο, τι άλλοι χώροι αναδεικνύονται στην περιοχή; Τι μπορεί να είναι ένα ΣΧΕΔΙΟ σήμερα; Πως μπορεί να το αντιληφθεί ο αρχιτέκτονας, ο εικαστικός, τι αλλάζει, μέσα από μία κοινή επεξεργασία τι μπορεί να εκφράσει πως μπορεί να επηρεάσει το παρόν και το μέλλον του εδάφους της πόλης;
Πως μπορεί να αναδείξει την κρυμμένη δυναμική της τοποθεσίας; να εξερευνήσει τον χρόνο;

Αναζητώντας νέες μορφές συμμετοχής στον σχεδιασμό μέσα από τις εμπειρίες των καταστασιακών, της Land Art, των ριζοσπαστικών αρχιτεκτόνων του 70, αλλά και τις εμπειρίες της δημόσιας τέχνης, ανατρέχοντας σε θεωρητικούς, συνδέοντας την πολιτική με την αρχιτεκτονική και την τέχνη, συνεχίζουμε την εμπειρία μας στην τοποθεσία και επιδιώκουμε να την μετατρέψουμε σε μια μεθοδολογική έρευνα ικανή να επηρεάσει την πραγματικότητα.

7° Bienal Internacional de Arquitetura de São Paulo

Το Δίκτυο Νομαδική Αρχιτεκτονική συμμετείχε στην 7° Bienal Internacional de Arquitetura de São Paulo (11/11/2007-16/12/2007) με το project Χωρικές καταστάσεις –δράσεις στο Γκαζοχώρι. Θέμα :Ο μετασχηματισμός του εδάφους.