Από το Αστικό Κενό στη Νομαδική Αρχιτεκτονική: Με τα σώματα μας εκτεθειμένα στην πόλη υπάρχουμε πολιτικά.
H εισήγηση γράφτηκε και αναγνώσθηκε στην ημερίδα που οργάνωσε η Γκίγκι Αργυροπούλου «Καλλιτεχνικές Πρακτικές στον Δημόσιο Χώρο. Γεννεολογίες ,ανταλλαγές,μετασχηματισμοί των χωρικών καλλιτεχνικών πρακτικών στην Ελλάδα και αλλού”.Συμμετέχοντες ήταν οι Σοφία Ντονα,Εύα Φωτιάδη,Ελένη Τζιρτζιλάκη,Χαρίκλεια Χαρη,Δεσποινα Παναγιωτοπούλου-Αθηνά Καρατζόγιαννη,Μαίρη Ζυγούρη, Κώστας Τζιμούλης Βασίλης Νούλας,Άννα Τζάκου,Urban Dig Project έγινε στο Δημοτικό Σχολείο Λελας Καραγιάννη (Κυπρου και Πατησίων).
πλάνητας άστεγος πρόσφυγας ξένος ξενότης
δρόμος ταξίδι κίνδυνος εκτεθειμένος
μεταφερόμενο προσωρινό εφήμερο
διεύθυνση οίκος προστασία σπίτι οικείο
κατάλυμα κατάκλιση
καταστροφή μέσα στο κενό
γη ουρανός
έγκλημα μέσα στο κενό
ξένος κοιμάται
στο κενό
απο τη δράση Πλάνητες Πλανήτες Κοίτα την πόλη απο κάτω προς τα επάνω, Αστικό Κενό, Πέμπτη 27 Μαίου στις 12 το μεσημέρι στην πλατεία Καυθμώνος.
Σήμερα αυτο το ταξίδι στην πόλη του τότε, η ομάδα Αστικο Κενό ξεκίνησε το 1997–φαντάζει μια ουτοπία καθώς τότε- το κίνητρο για τις δημόσιες δράσεις δεν ήταν η συμμετοχή σε καμμια μεγάλη διοργάνωση όπως η Documenta ουτε η χρηματοδοτηση απο εναν οργανισμό όπως το ΝΕΟΝ, ουτε καν χρειαζόταν ο εντυπωσιασμός μέσα απο τις δράσεις στον δημόσιο χώρο καθώς η Αθήνα φάνταζε ανεξερεύνητο τοπίο …
Το κίνητρο ήταν η φυγή και η εξερεύνηση της Αθήνας μέσα απο μια συλλογική διαδικασία.Θυμάμαι τις ατέρμονες περιπλανήσεις στην πόλη και στη συνέχεια τις ατελειωτες κουβέντες στο χώρο στου Ψυρρή.Επιθυμία ήταν ως αρχιτέκτονες να εξέλθουμε απο το αρχιτεκτονικό γραφείο και να υπάρξουμε με το σώμα μας, σε συμβάντα μαζί στην πόλη. Αναρωτιόμαστε πως να κινητοποιήσουμε τους κατοίκους να συμμετέχουν σε δράσεις για θέματα της Αθήνας.
Η πόλη σήμερα βρίσκεται σε έναν μετασχηματισμό, σε ένα νέο σχέδιο εξευγενισμού (gentrification) μέσα στη κρίση.Οι καλλιτέχνες σ αυτή την ευαίσθητη συνθήκη με δημόσιες δράσεις απο τη Βικτώρια έως την Νίκαια συχνά έρχονται να παίξουν αυτον τον ρόλο,της διευκόλυνσης του εξευγενισμού,της εξωτικοποίησης της πόλης, των τόπων, της μνήμης της και των ευάλωτων ανθρώπων όπως των προσφύγων. Οι ιδιοι φυσικά δυσκολεύονται να το κατανοήσουν καθώς και να βρουν μια διέξοδο,πως δηλαδή θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς στην Αθήνα του σήμερα;
Ίσως η εισήγηση αυτή βοηθήσει στην κατανόηση ζητημάτων που αφορούν τις δράσεις στην πόλη καθώς και στο προς τα που κατευθυνόμαστε σήμερα και πως θα μπορούσαμε να δράσουμε.Πως δηλαδή μπορούμε να κατοικήσουμε προσωρινά στην πόλη χώρους ελευθερίας,και αν μπορούμε ακομη και τωρα να συμβάλλουμε ώστε να παραχθεί ένα βήμα για τις ουτοπίες και για τις ευάλωτες ιστορίες της πόλης με την έκθεση των σωμάτων μας.
Η ομάδα Αστικό Κενό ξεκίνησε με δυο δράσεις στην γειτονιά του Ψυρρή το 1998, με δεδομένη τη λήξη της αναστολής παροχής οικοδομικών αδειών, χρονική στιγμή που θεωρήσαμε ότι η ανοικοδόμηση και η ροή των συμφερόντων θα ακολουθούσε.
Ετσι με αφορμή τους κενούς χωρους που υπήρχαν στην περιοχή δημιουργήσαμε μια ομάδα για τον χώρο και τα δικαιώματα στην πόλη,και η πρώτη και η δεύτερη δράση έλαβαν χώρα σ ενα αστικό κενό της περιοχής.
Περπατήσαμε επάνω στο χωμάτινο έδαφος άτακτα,σε διάφορα σημεία του οικοπέδου.Το άνυδρο χώμα σαν σκόνη συγκρατούσε τα ίχνη των βημάτων μας τα οποία ανακατεύονταν με αλλα ακαθόριστα ίχνη απο τους τυχαίους βηματισμούς της πόλης.Ο βηματισμός καταγράφηκε σαν ενα είδος ειρωνικής αναγγελίας της οικοδόμησης του σχολικού κτιρίου. Δράση: Βηματισμός, Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 1999.
Eπιθυμία μας ήταν το σώμα μας να αποτελέσει εργαλείο σχεδιασμού αλλά και αντίστασης στα ζητήματα της πόλης δημιουργόντας εφήμερες κατοικήσεις που έβαζαν σε δοκιμασία τη σχέση των τόπων με τους πολιτες και την αστική ζωή.Οι δράσεις αποφασίζονταν συλλογικά μετα απο πολύωρες εξαντλητικές συχνά συγκρουσιακές συναντήσεις.Με την παρουσία μας στους τόπους καλούσαμε τους πολίτες να δραστηριοποιηθούν σε αυτές τις εγκαταλειμμένες περιοχές.
Το σώμα σε αυτές τις δράσεις ενεργούσε επιτελώντας τις πιο απλές καθημερινές δραστηριότητες,περπατώντας, βηματίζοντας,μένοντας ξαπλωμένο,παίζοντας μπάλα,εκφωνόντας κείμενα,τρώγοντας.Οι τοποθεσίες ήταν αστικά κενά δηλαδή:αδεια οικόπεδα,αρχαιολογικοί χώροι,ταράτσες,ποταμοί,εγκαταλειμμένα κτίρια κλπ. συχνά ενσωματώνοντας in situ αυτοσχεδιασμούς.Οι δράσεις προκαλούσαν μια διαταραχή στην τάξη του χώρου και του χρόνου της πόλης Αθήνας και υπαινίσσονταν μια άλλη κατοίκηση.
Η διεκδίκηση των κενών χώρων της πόλης,η συνεργασία με αλλες ομάδες,η υποστήριξη των ευάλωτων,η αντίθεση στην εμπορευματοποίηση του αστικού χώρου, είναι μερικα απο τα ζητηματα που το Αστικο Κενο έθετε.
Τρια παραδείγματα δράσεων
Δράση στην κοίτη του ποταμού Κηφισού. Θορυβώδης πορεία.
Ένα κρύο βράδυ στις 11 Μαρτίου 1999 συναντηθήκαμε στην γέφυρα του Ρέντη πάνω απο την κοίτη του Κηφισσού εφοδιασμένοι ο καθένας μ ενα γαλβανιζέ κουβά και σχοινί και απο ενα φακό,κατεβήκαμε στην κοίτη απο τις απότομες σκάλες που ήταν σκαμμένες πάνω στις λιθόκτιστες όχθες του ποταμού.Περπατήσαμε περνώντας κάτω απο τις κάθετες γέφυρες των δρόμων και των σιδηροτροχιών ανεβαίνοντας την κοίτη προς βορρά,κατω απο την ήδη τοτε διαπλατυσμένη Εθνική οδό Λαμίας.Στην διάρκεια της διαδρομής βρώμικα νερά και λάσπες εμπόδιζαν το περπάτημά μας.Γυρω απο τα περιτειχίσματα,στον δρόμο με τους ευκάλυπτους,σε διπλές σειρές κινούνταν τα αυτοκίνητα που διακρίνοντο εκει κατω απο τους προβολείς τους.Ο θόρυβος των αυτοκινήτων συχνά σκέπαζε τον μεταλλικό θόρυβο που προκαλούσαν οι δεκα-δεκαπέντε κουβάδες καθώς σύρονταν με σχοινια στην λασπώδη κοίτη του ποταμού. Όταν εξήλθαμε κρεμάσαμε τους κουβάδες με τα σχοινιά απο τα κυγκλιδώματα της γέφυρας..Στη γέφυρα βρίσκονταν φίλοι και κάποιοι που είχαν σταματήσει που έβλεπαν τη δράση μας. Αρκετούς μήνες μετά περνώντας απο κει μπορούσες να διακρίνεις ακόμη τους κουβάδες.Ο Κηφισσός σ αυτό το σημείο έχει καλυφθεί και δεν υπάρχει δυνατότητα να περπατήσεις στην κοίτη .
Αποχαιρετώντας την ελεύθερη πόλη. Γεύμα στην Ακαδημία Πλάτωνος
27 Ιανουαρίου 2002 ,σ εναν τότε ξεχασμένο αρχαιολογικό χώρο που όμως από τότε φαινόταν η διάθεση για την περίφραξη και τον μετασχηματισμό του.
Ήταν εν ανοιχτό κυριάκατικο γεύμα μέσα στα αρχαία με προσκεκλημένους τους θαμώνες και τους διαβάτες του πάρκου.Φιλοι, περαστικοί, παιδιά, τσιγγάνοι συμμετείχαν στο φαγητό που κατέληξε σε γιορτή. Το μεγάλο τραπέζι έγινε με τη συνδρομή του καθενός στο φαγητό και στο ποτό.
23 Η δράση ήθελε να υπενθυμίσει την δυνατότητα των αρχαίων ερειπίων να αποτελούν έναν δημόσιο χώρο και να φιλοξενούν την περιπλανώμενη αναζήτηση ελεύθερης κίνησης μεσα στην περιχαρακωμένη ζωή των σύγχρονων πόλεων,επίσης δήλωνε την αντίθεσή μας σε οποιαδήποτε περίφραξη του χώρου.
Δράση στα Προσφυγικά της λεωφόρου Αλεξάνδρας
Στις 25 Μαίου του 2000 είχε προηγηθεί μια άλλη δράση που ήταν το παιχνίδι «Μήλα» μαζι με τους κατοίκους παράλληλα με τις εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα εκει .
Στις 15 Δεκεμβρίου του 2003 ακολούθησε η δραση Αναμονή.
Σε μια πόλη που διευρύνονταν απο τότε τα κύματα των προσφύγων
ήταν φανερή η αποστροφή του κράτους για εναν χώρο σαν κι αυτόν με πολλαπλες σημασίες που δεν ταίριαζε στην ολυμπιακή εικόνα της πολης.
Η δράση μας ήταν η δημιουργία σειρών αναμονής μπροστά απο τις κλειστές κεντρικές εισόδους του κτιρίου.Κάθε σειρά αναμονής σχηματιζόταν απο εμας, απο κατοίκους των Προσφυγικών και περαστικούς.Η ομάδα μας ετσι εντασσόταν στο πλευρο των κατοίκων και όλων εκείνων που αγωνίζονταν για τη διάσωση του χώρου των προσφυγικών και ενάντια στην ακατάσχετη τσιμεντοποίηση της Αθήνας με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγωνες.
Η βασκή ομαδα είμαστε Νίκος Καζέρος,Ελένη Τζιρτζιλάκη,Ζάφος Ξαγοράρης,Ζησης Κοτιώνης, Φοίβη Γιαννίση,Πάνος Κούρος, Χαρίκλεια Χάρη,Χριστινα Παρακεντέ,Τζίμης Ευθυμίου,Λία Καναγκίνη.Η ομαδα εκλεισε ένα κύκλο καθως καθεμία καθένας ακολούθησε διαφορετικές διαδρομές στην πόλη η σε άλλες πόλεις. Ο Λεωνιδας Χρηστάκης και ο Σιμος ο Υπαρξιστης αρχιτεκτονες όπως ο Γιώργος Σημαιοφορίδης,ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης,ο Θανάσης Μουτσόπουλος συχνά συμμετείχαν στις δράσεις μας. Ο Αριστομένης Προβελέγγιος συχνά μιλούσε μαζί μας. Η επισήμανση αστικών κενών- χώρων,η έκθεση των σωμάτων μας στην πόλη καθώς και οι πρόσκληση σε συμμετοχη αποτελούσαν βασικά χαρακτηριστικά των δράσεων. Η ομάδα Αστικό Κενό βρισκόταν στην άλλη όχθη σε καθε είδους αμοιβή,συνεργασία με θεσμούς,τα λιγοστά έξοδα των δράσεων καλύπτονταν απο εμας τους ίδιους, καθως και η έκδοση του βιβλίου απο τις εκδόσεις Futura[1] ήταν ευγενική προσφορά του εκδοτικού οίκου.
Μας ενδιεφερε ο τόπος και η μετακίνηση,συχνά μας απασχολούσε το ζήτημα της εμπλοκής των περαστικών, και ενω μας απασχολούσε το κοινωνικό συχνά δεν αποφεύγαμε στην απουσία του.Ως αρχιτέκτονες στήναμε συμβάντα αντι για κτίρια.
Δράσαμε σε μια εποχή που αυτο που κάναμε δεν ηταν συνειδητό στον ευρύτερο χώρο μας. Οι δράσεις περιείχαν συχνά το στοιχείο της αθωότητας και του αυτοσχεδιασμού και φαίνεται τώρα είναι οτι είναι σημαντικό ότι γινοντουσαν εξω απο ενα context μιας γενικης συζήτησης η οποία εκλογικεύει και κεφαλαιοποιεί ακόμη και τέτοιου ειδους δράσεις.Νομίζω το πολύ ενδιαφέρον ειναι οτι δράσαμε σε μια εποχή που η σχέση με το δημόσιο χώρο και τη δράση την καλλιτεχνική δεν ήταν συνειδητή στον ευρύτερο χώρο μας στην Ελλάδα.
Βαδίζοντας με τις κοινότητες της πόλης δημιουργείται η Νομαδική Αρχιτεκτονική
Οι site specific συμμετοχικές δρασεις της Νομαδικής Αρχιτεκτονικής έχουν μεγαλη επίδραση απο τις πρακτικές του Aστικού Kενού λαμβάνοντας υπ οψη ότι στο διάστημα αυτό, πολλά έχουν αλλάξει στην πόλη και στο δημόσιο χώρο, στον παγκόσμιο χάρτη, στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο καθώς και στο πώς αντιλαμβανόμαστε την πολιτική, ακτιβιστική τέχνη. Η σημερινή συνθήκη έχει εντείνει την ανάγκη δημιουργίας συλλογικών υποκειμένων και χώρων των κοινών αλλά και καλλιτεχνικών πρακτικών μ’ αυτές τις κατευθύνσεις.
Ξεκίνησαν το 2005 στο Γκαζοχώρι, με τους κατοίκους που βρίσκονταν σε συνθήκη εκτοπισμού, με τη site specific δράση Yikma dujami yalvaririm Σας ικετεύω, μην κατεδαφίζετε τον κόσμο μου,και στο 87ο Δημοτικό Σχολείο και στο Κέντρο Yποδοχής Αιτούντων Άσυλο, στο Λαύριο, με τους κούρδους και αφγανούς πρόσφυγες, με τη site-specific δράση «Άπολις».
Σήμερα απαιτούνται, από πλευράς μας, νέα εργαλεία, καθώς κάτι άλλο φαίνεται να πλησιάζει, απειλητικό και δυσοίωνο, κάτι για το οποίο θα λέγαμε οι δράσεις της Νομαδικής Αρχιτεκτονικής ξεπροβάλλουν ως μια προετοιμασία, ενα «ξόρκι για το κακό», για μια συνθήκη εκτάκτου ανάγκης που ζούμε.
Σ’ αυτό το ταξίδι, μέσ’ από διαδρομές, διαφορετικών υποκειμενικοτήτων που βρέθηκαν μαζί, αναζήτησης των σχέσεων των σωμάτων με τις κοινωνικές και εδαφικές συνθήκες, καθοριστικές είναι οι έννοιες κοινότητα, βίωμα, νομαδισμός.
Πολλές δράσεις έχουν ως αφορμή τον εκτοπισμό.
Πρόκειται για νομαδική τέχνη; Η μετακίνηση στην πόλη ή σε διαφορετικές πόλεις επανακαθορίζει τις όποιες συνθήκες. Ενδιαφέρουν τα περάσματα, οι ρωγμές, οι σχέσεις που δημιουργούνται, τοπικές και παγκόσμιες.Η ρευστή ταυτότητα που αναδύεται σ’ αυτές τις συνθήκες ως κατάσταση.
Οι δράσεις της Νομαδικής Αρχιτεκτονικής πραγματοποιούνται διασχίζοντας τον δημόσιο χώρο και τα αστικά κενά και συνδέουν το σώμα με το έδαφος της πόλης (αστικό έδαφος) και με άλλα σώματα. Βρίσκονται ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και την τέχνη, εμπεριέχοντας στοιχεία απο την αστική γεωγραφία, την ανθρωπολογία και τις κοινωνικές επιστήμες.
Πρακτικές της αφορούν τη συμμετοχή σε καταλήψεις κενών χώρων της πόλης, όπως το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός, την υπεράσπιση της ιδέας ενός κοινού χώρου, ανοιχτού στις διαφορετικότητες της πόλης,[i] όπως η κατάληψη των Προσφυγικών της λεωφόρου Αλεξάνδρας, με τη συμμετοχή στο παιδικό στέκι (Σχολείο), κάθε Σάββατο, για το 2014-15.
Οι μαρτυρίες και η συνδεση των καταστάσεων του παρελθόντος με το παρόν ώστε να βρεθεί το νήμα που τις συνδέει και να επουλωθεί το τραύμα, η ανίχνευση της αδύνατης επανάστασης που θεωρούμε ότι ήταν ο εμφύλιος είναι τα χαρακτηριστικά στο πρότζεκτ Αντάρτισσα Νίτσα-Ελένη ,Παπαγιαννάκη, Ηλέκτρα.
Η ποίηση ως χώρος έρευνας των οδυνηρών αλλά καθημερινών καταστάσεων των ανθρώπων,[2] σε διαφορετικές στιγμές της ιστορίας, σε διαφορετικούς τόπους, η γλώσσα και οι διαφορετικές εκφράσεις της, οι μαρτυρίες του ταξιδιού και της διαμονής αποτέλεσαν βασικές κατευθύνσεις του τρόπου δουλειάς μας στο εργαστήριο και στη δράση Το απραγματοποίητο ταξιδι Μας έδιωξαν από δω.Περπατώντας στις διαδρομές του εκτοπισμού, ήταν στο περπάτημα σε μια περιοχή αόρατη της Αθήνας στην οδό Μενάνδρου, εμπλέκοντας την ομάδα των καλλιτεχνών με τους μετανάστες χωρίς χαρτιά που ζούσαν στην περιοχή.
Οι δράσεις, γενικότερα, έχουν σχέση με την ευάλωτη ζωή, με την τρωτότητα.
Υπάρχουν πολλές δράσεις που αφορούν το περπάτημα άλλοτε ως μια ακτβιστική πράξη διαμαρτυρίας για το ποτάμι που χάθηκε στην δράση στον Κηφισσό,στην Ακαδημια Πλάτωνος για το πάρκο που κινδυνεύει, στο Revolution Bodies Περπατώντας, για να καταδειχτεί η σχέση του επισφαλούς σώματος με τη πόλη στην κατάσταση εξαίρεσης και γιά μια υπενθύμιση της μνήμης της πόλης.
Οι δράσεις εμπλέκουν τους ανθρώπους της πόλης μεταξύ τους μέσα απο ενα γεύμα, όπως το γεύμα που έγινε στο πρώτο 11ημερο της ενεργοποίησης του θεάτρου Εμπρός, όπως το γεύμα στα Τύραννα με τον τίτλο Breaking the borders.Φωτοβολίδα στην αφιλόξενη πλατεία Mother Teresa όπου το στοίχημα ήταν να γίνει φιλόξενη, η το γεύμα στην πλατεία Κουμουνδούρου, στη δράση Situazioni Urbane.No violenza Filoxenia, με τους πρόσφυγες που σύχναζαν εκει.
Αφορούν τη συμμετοχή στη δημιουργία ενος κήπου για την κοινότητα όπως ο κήπος στην Aγ.Aσωμάτων, τη δράση στη Νέα Υόρκη Routes and homes.Migrant tree.Madre terra.μαζι με την κοινότητα του κήπου στον κήπο στο Lower East Side,την δημιουργία ενός κήπου στη Θεσσαλονίκη στη Σταυρούπολη .
Συνήθως δημιουργείται ένα ρευστό σχήμα και συνδέεται μ’ αυτούς/ές που ζουν στην πόλη τη γυμνή ζωή, που βρίσκονται σε συνθήκες επισφάλειας, που αποκλείονται όλο και περισσότερο απο τη βιοπολιτική και τη μετααποικιακή συνθήκη και τείνει καθε φορά στη δημιουργία μιας εφήμερης κοινότητας.
Στις δράσεις αναζητάμε τις ταυτότητες εκείνες που συγκροτούνται απο μεταβάσεις και διαδοχικές μετατοπίσεις..Το project Ανοιχτό σπίτι είχε φεμηνιστική προσεγγιση καθως είχαν προσκληθει γυναικες διαφορετικής προελευσης. Σκοπός ήταν η εξερεύνηση της φαντασιακής διάστασης της κατοίκησης στις διασπορικές κοινότητες που δημιουργούνται πέρα από τα εθνικά σύνορα, εστιάζοντας στην εμπειρία των γυναικών, καθώς και η διερευνήση των μυθογραφιών της καθημερινότητας σε συνθήκες εκτοπισμού, προσωρινότητας, και απεδαφικοποίησης. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου σχηματίστηκε μια κοινότητα-δίκτυο από γυναίκες διαφορετικής εθνικοτήτας, ηλικίας, επαγγέλματος, που είχαν μεν προσωπική εμπειρία απεδαφικοποίησης ή εκτοπισμού, είχαν όμως λίγες ή καθόλου ευκαιρίες για ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ τους. Αυτή η κοινότητα οικειοποιήθηκε προσωρινά το χώρο του μουσείου .
Στην δράση Ταξιδεύοντας κατοικώντας στην πλατεία Αμερικής στις 20 Σεπτεμβρίου 2016 μετατρέψαμε το χώρο του Artscape σε έναν οικείο χώρο, και δημιουργήσαμε ένα εφήμερο χωρικό φαντασιακό του συν-ανήκειν. Διηγηθήκαμε τις ιστορίες μας σε σχέση με τη γειτονιά και τους χώρους της,. Συζητήσαμε για τα κλειστά σπίτια, τα ξενοίκιαστα καταστήματα και διαμερίσματα, την πολυπολιτισμικότητα της γειτονιάς σήμερα.
Οι δράσεις επιθυμούν να αποτελέσουν μια υπόσχεση αλληλεγγύης και συμφιλίωσης μέσα σε κοινωνικούς περιορισμούς, αποκλεισμούς και τις έντονες καταστροφικές αντιπαραθέσεις που συμβαίνουν σήμερα. Σ’ αυτή τη διαδικασία, όλο και περισσότερο φαίνεται να ενδιαφέρουν οι μνήμες και οι μαρτυρίες των ανθρώπων, καθώς και το τραύμα.
Μέσα απο τις δράσεις-επιτελέσεις η Νομαδική Αρχιτεκτονική προτείνει μια προσωρινή συνάντηση-συγκατοίκηση στην πόλη και μια ζωή κοινών αγαθών σε χώρους και χρόνους αυτόνομους, που δημιουργούνται εφήμερα, κατά τη διάρκεια μιας δράσης, και τη θέσμιση, μέσ’ απ’ αυτές τις δράσεις, ελεύθερων συλλογικοτήτων, ικανών να δώσουν στη ζωή τους αλλο νόημα.[ii]
Με τα σώματά μας εκτεθειμένα στην πόλη, υπάρχουμε πολιτικά.
Θα αναφερθω στις δυο προσφατες δρασεις:
Το σπίτι ως ύφασμα
Το project εκτυλίσσεται γύρω από την εύθραυστη σήμερα έννοια του σπιτιού. Πραγματοποιείται διαδικτυακά, σε φυσικούς χώρους μέσα από performances -δράσεις, συναντήσεις και καταλήγει ως Εγκατάσταση – Συνάντηση . Συμμετέχουν κυρίως γυναίκες, έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα τρεις συναντήσεις και έχουν απαντήσει 28 γυναίκες. Κάθε συμμετέχουσα δωρίζει ένα κομμάτι ύφασμα. Τα υφάσματα αυτά μαζί με τα χρωματιστά χαρτιά με της απαντήσεις αποτελούν το υλικό του πρότζεκτ.
Nomadic topos Aθήνα
Ξεκίνησε ως ένα σχόλιο για την Documenta 14 μέσα από το σιωπηλό περπάτημα και performances σε κρίσιμες τοποθεσίες σε μια εξαντλητική διαδρομή πέντε ωρων απο την Ακαδημία Πλάτωνος στο City Plaza στην Αθήνα της κρίσης.
[1] Αστικό Κενό Urban Void ,εκδόσεις Futura ,2007
[2] Στις περισσότερες δράσεις χρησιμοποιείται η ποίηση.
[i] Ελένη Τζιρτζιλάκη, «Όπως κάθε ιστορία στον καπιταλισμό και μάλιστα στην κατάσταση εξαίρεσης έχει τα όρια της », στο www.nomadikiarxitektoniki.net (29/3/2017).
[ii] Πρόκειται για επίδραση της σκέψης του Κορνήλιου Καστοριάδη (βλ. Η δυνατότητα μιας αυτόνομης κοινωνίαs, μτφ. Μ. Τσούτσιας, Στάσει εκπίπτοντες, Αθήνα, 2012).